Epikür ya da Epicurus, milattan önce 341 senesinde Yunanistan’ın Samos adasında doğan ve 270’te Atina’da hayata gözlerini yuman Antik Yunan filozofudur.

Epikür ahlak felsefesine yalın haz, dostluk ve inzivaya çekilme anlayışlarını sokan; milattan önce 4. yüzyıldan milattan sonra 4. yüzyıla kadar varlığını sürdürecek olan bu minvaldeki felsefe okullarının da fikirsel kurucusudur.

EPİKÜR KİMDİR?

Epikür aslen Atinalı olan bir ailenin çocuğudur. Epikür’ün Atina’nın Attik eyaletinin Gargettos bölgesinde yaşayan ailesi önceleri asiller sınıfına mensup iken zaman içinde yoksullaşmıştır. Aile 352 senesinde hem bu yoksulluk hem de Atina’nın istila edilmesi nedenleriyle Sisam adasına göçmek zorunda kalmıştır.

Epikür’ün babası Neokles burada bir arazi edinip burayı işlemeye başlamış ve ayrıca öğretmenlik yaparak da ailesinin geçimini sağlamaya çalışmıştır. Annesi ise ev ev gezerek falcılık yapmış, hasta kişilere başlarındaki belalardan kurtulmaları için duacılık etmiştir.

Epicuros henüz çok genç yaşında annesiyle birlikte annesinin bu ev ziyaretlerine katılmıştır ve annesinin bu faaliyetlerini yakından izlemiştir. Bu ziyaretler Epikür’ün halkın batıl inançlarını yakından görmesine, insanların safdilliğine ve her şeye inanmalarına şahit olmasına yol açmıştır.

Epikür Sisam’da birçok öğretmenle tanışmış ve bunlardan dersler almışsa da bunların hiçbirine bağlı kalmamıştır. On sekiz yaşına ulaştığında Atina’ya giderek dönemin popüler okullarından birisi olan Ephebie’ye kaydolmuş ve burada oyun yazarı Menandros ile tanışmıştır. Aynı okulda Senokrates’in öğrencisi olmuş ve dönemin birçok fikir insanını da dinleme fırsatı bulmuştur. Epikür aynı dönemde Platoncu ve Demokritosçu filozoflardan da dersler almıştır.

Eğitimiyle birlikte babası gibi öğretmenlik mesleğine yönelen Epikür öğretmenlik yapmak için önce günümüzde Çanakkale ilimizin sınırlarında bulunan Lapseki (Lampsakos) şehrine daha sonra yine bugün ülkemizde bulunan İzmir ilimize bağlı Kolofon kentine gitmiştir. Yaklaşık beş yıl buralarda öğretmenlik yapan Epikür bu sürenin sonunda Atina’ya geri dönmüş ve buraya yerleşmiş, otuzlu yaşlarında da kendi adıyla anılacak olan felsefe okulunu kurmuştur.

Epikür Antik Yunan’ı sarsan bütün mücadele ve karışıklıklara rağmen hayatının sonlarına doğru gerçekleştirdiği birkaç seyahati hariç hiçbir zaman Atina’yı terk etmemiştir. Burada siyasi hayata hiçbir suretle iştirak etmemiş, dolayısıyla da hiçbir zümrenin nefretine muhatap olmamıştır.

Felsefeyi kendisine bir yol olarak kabul eden Epikür’ün ölümü dahi dostlarıyla ve öğrencileriyle yaptığı söyleşiler sırasında gerçekleşmiş ve Epikür hayat gözlerini bu sakin ve samimi diyaloglar arasında yummuştur.

İLGİLİ KONULAR:

• Epikür’ün felsefesi
• Epikür’ün toplum ve siyaset anlayışı
• Epikür’ün psikoloji anlayışı
• Epikür’ün erdem anlayışı
• Epikür’ün istenç özgürlüğü kavramı
• Epikür’ün ahlak anlayışı
• Epikür’ün felsefeye etkileri

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); KADİM YUNANDA ARİSTOTELESDEN SONRAKİ DEVİRLERİN SİYASİ TELÂKKİLERİ, Doçent Dr. Recai G. Okandan