FELSEFE

Mantık Doğrusu Nedir? Bilgi Doğrusu Nedir?

Mantık doğa bilimleri (fizik, kimya, biyoloji vb.) gibi deney ve gözlem yaparak bilgi doğrusunu araştırmaz. Mantığın amacı, mantık doğrusuna ulaşmaktır. Akıl ilkelerinden kaynaklanan doğruya, mantık doğrusu denir.



Mesela; “bütün kuşlar uçar” dedikten sonra, “serçe uçar” ifadesinin doğru olması gerekir.

Bilgi doğrusu dediğimiz şey ise nesne ile dış dünyada bulunan, somut olarak varolan herhangi bir şeyle buna ait olan bir yargının örtüşmesidir. Örtüşme gerçekleşiyorsa bu bilgi doğru, örtüşmüyorsa bu bilgi doğru değildir. Fizik, kimya ve biyoloji gibi doğa bilimlerinin konusu dış dünyada bulunan varlıklardır. Matematik ve mantık gibi bilimlerin konuları ise aklın ürünleri olan, düşüncede olan varlıklardır.

Mantık doğrusu, akıl ilkelerinden kaynaklanan doğrudur. Bilgi doğrusu ise yargının taşıdığı anlamla yargının işaret ettiği nesne arasındaki uygunluğa bağlı olan doğrudur. Örneğin “Tahta yeşildir” ifadesinde “tahta”, gerçekliktir. Buna atfedilen yargı “yeşildir” ifadesidir. Bu ikisi örtüşürse bilgi doğru, örtüşmezse bilgi yanlış olur.



Bilgi doğrusunu ilgilendiren varlıklar “reel varlıklar”dır. Mantık doğrusunu ilgilendiren varlıklar ise “ideal varlıklar”dır.
 

REEL VARLIKLAR	İDEAL VARLIKLAR
* Dış dünyada bulunurlar. * Somut varlıklardır. * Duyularla algılanırlar. * Laboratuvar ortamında incelenebilirler. * Doğa bilimlerinin konusuna girerler.	* Düşüncede bulunurlar. * Soyut konulardır. * İdeal bilimlerin konusuna girerler.
Örneğin “Su, boğucudur” ifadesinin dış dünyada ispat edilme olanağı vardır.	Örneğin “İnsan bir şeyi hem söyleyip hem söylemediği iddia edemez.” ifadesi, salt akıl yürütme ile ilgilidir.

Mantık doğrusuna, düşünme ilkeleri aracılığıyla ulaşılır. Mantıksal doğrular, düşünme ilkelerine uygun doğrulardır.

Mantık ilkeleri doğru düşünebilmek için uyulması gereken temel ilkelerdir.

Ayrıca Lütfen Bakınız: