Mantık Doğrusu
Nedir? Bilgi Doğrusu Nedir?
Mantık doğa bilimleri (fizik, kimya, biyoloji vb.) gibi deney ve
gözlem yaparak bilgi doğrusunu araştırmaz. Mantığın amacı, mantık
doğrusuna ulaşmaktır. Akıl ilkelerinden kaynaklanan doğruya, mantık
doğrusu denir.
Mesela; “bütün kuşlar uçar” dedikten sonra, “serçe uçar”
ifadesinin doğru olması gerekir.
Bilgi doğrusu dediğimiz şey ise nesne ile dış dünyada bulunan, somut
olarak varolan herhangi bir şeyle buna ait olan bir yargının
örtüşmesidir. Örtüşme gerçekleşiyorsa bu bilgi doğru, örtüşmüyorsa bu
bilgi doğru değildir. Fizik, kimya ve biyoloji gibi doğa bilimlerinin
konusu dış dünyada bulunan varlıklardır. Matematik ve mantık gibi
bilimlerin konuları ise aklın ürünleri olan, düşüncede olan
varlıklardır.
Mantık doğrusu, akıl ilkelerinden kaynaklanan doğrudur. Bilgi doğrusu
ise yargının taşıdığı anlamla yargının işaret ettiği nesne arasındaki
uygunluğa bağlı olan doğrudur. Örneğin “Tahta yeşildir”
ifadesinde “tahta”, gerçekliktir. Buna atfedilen yargı
“yeşildir” ifadesidir. Bu ikisi örtüşürse bilgi doğru, örtüşmezse
bilgi yanlış olur.
Bilgi doğrusunu ilgilendiren varlıklar “reel varlıklar”dır.
Mantık doğrusunu ilgilendiren varlıklar ise “ideal varlıklar”dır.
REEL
VARLIKLAR |
İDEAL
VARLIKLAR |
* Dış dünyada bulunurlar.
* Somut varlıklardır.
* Duyularla algılanırlar.
* Laboratuvar ortamında incelenebilirler.
* Doğa bilimlerinin konusuna girerler. |
* Düşüncede bulunurlar.
* Soyut konulardır.
* İdeal bilimlerin konusuna girerler. |
Örneğin “Su, boğucudur”
ifadesinin dış dünyada ispat edilme olanağı vardır. |
Örneğin
“İnsan
bir şeyi hem söyleyip hem söylemediği iddia edemez.”
ifadesi, salt akıl yürütme ile ilgilidir. |
Mantık doğrusuna,
düşünme ilkeleri aracılığıyla ulaşılır. Mantıksal doğrular, düşünme
ilkelerine uygun doğrulardır.
Mantık ilkeleri doğru düşünebilmek için uyulması gereken temel
ilkelerdir.
Ayrıca Lütfen Bakınız:
Mantıksal Düşünmenin Temel İlkeleri
Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM'ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü
3. Sınıf "Klasik Mantık" Dersi Ders Notları (Ömer YILDIRIM)
< Mantık Dizinine Geri
Git
> Bu sayfaya ilişkin
etiketler:
Mantık,
mantık nedir,
mantık soruları,
mantık sorusu,
mantık matematik,
klasik mantık,
modern mantık,
mantık oyunları,
mantık soru,
mantık konusu,
mantık konu anlatımı,
mantık dersi,
mantık dersleri,
mantık notları,
mantık ders notları |
|