Thomas Hobbes’ta Felsefenin Amacı ve Doğası

Hobbes da tıpkı Bacon gibi bilim ve felsefenin pratik yararcılığını savunur. Felsefenin görevi insanı dogmatik düşüncelerden kurtarıp yeni düşüncelerin kapılarını açmak ve teoloji karşısında bir duruş kazandırmaktır.

Teolojinin bilimsel olmadığını savunmuş, ruhun tinsel yapıda olduğu tezine de karşı çıkmıştır. Bunun yerine, Copernicus, Galileo ve Harvey’in yeni doğal bilimini savunmuştur. Ona göre doğal felsefenin (bilim) yanı sıra ahlaksal ve siyasi felsefe de yararlıdır çünkü insan, günlük ve siyasi yaşamın kurallarını iyi anlamadığı için büyük siyasi yıkımlarla karşılaşmaktadır. Bu kuralların bilgisi ahlak felsefesidir. Hem bilimlerde, hem siyaset alanında bilgi, güçtür ve felsefenin ana amacı önceden görülebilen etkileri kendi yararımıza kullanabilmektir.

İnsan yaşamının yararı için zihnimizde tasarladığımız etkileri, araç-gereç ve güç bakımından cisimlerin birbirlerine uygulanmaları yoluyla üretebilmemiz gerekir. Bu yüzden cisimler dünyasından hareket etmek zorunludur. Hobbes için felsefe nedensel açıklama ile yani bir etkiyi ortaya çıkaran süreçlerin bilimsel açıklamaları ile ilgilenir. Oluşturucu bir süreçle var olmamış olan Tanrı ve tinsel varoluş biçimleri felsefeden dışlanmalıdır. Felsefenin konusu, oluşumunu tasarlayabileceğimiz birleşme ve çözülme özelliği taşıyan her türlü cisimsel şeydir.

Hobbes’a göre felsefe nedensel açıklamayla ilgilenir. Konusu, oluşumunu tasarlayabileceğimiz birleşme ve çözülme özelliği taşıyan her türlü cisimsel şeydir. Bu yüzden oluşturucu süreçlerle var olmamış olan Tanrı ve tinsel varlıklar felsefeden dışlanmalıdır.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı